رنگین‌کمانی‌ها در دنیای مجازی

شکستن سکوت
رسانه‌های مجازی و مبارزه برای حقوق رنگین‌کمانی‌ها و دگرباشان در ایران

اسمال مدیا  سازمانی برای حمایت آزادی اینترنت و حقوق بشر در خاورمیانه و آفریقاست. این سازمان با تحقیق، آموزش و حمایت از فن‌آوری‌های ارائه شده توسط همکارانش این امر را محقق می سازد. با سازمان های دیگری که راه حل های کاربردی برای امنیت دیجیتال فراهم می کنند همکاری می‌کند تا مطمئن شوند در این راه در امنیت فعالیت می کنند.

اسمال مدیا در سال ۲۰۱۸ با همکاری کنشگران و محققان حوزه دگرباشان جنسی و جنسیتی در ایران، پژوهشی برای بررسی وضعیت اجتماع رنگین‌کمانی در ایران با تمرکز بر رسانه‌های مجازی پژوهشی را ترتیب داد. در این پژوهش از جامعه دگرباشان در ایران،  وضعیت دسترسی به امکانات سلامتی و بهداشتی و نیز دانش و امنیت دیجیتال بر اساس یافته‌های ذکر این تحقیق می‌پردازیم.

1. در قوانین جمهوری اسلامی در ده سال اخیر هیچ پیشرفتی مبنی بر شناسایی جامعه دگرباشان و اجرای تغییرات مثبت برای تامین حقوق شهروندی آنها صورت نگرفته است. در هر دو دنیای آنلاین و آفلاین جامعه دگرباشان ریسک هایی را می‌پذیرند و بهایی را برای رابطه با همجنس می‌پردازند. به عنوان مثال تعدادی از ادمین های تلگرامی اجتماع‌های دگرباشان بر طبق همین قوانین  مجازات شده اند. علاوه بر قوانین ظالمانه، جامعه دگرباش همواره از طرف مردم غیرحکومتی دگرباش‌ستیز نیز مورد تهدید و آزار قرار گرفته اند. با توجه به قوانین ظالمانه علیه جامعه دگرباش در ایران این افراد نیاز به حمایت جدی از سوی سازمان‌های بین‌المللی حمایت از حقوق دگرباشان دارند. گویا اوضاع در شبکه های اجتماعی اندکی بهتر است. تحقیقات نشان می‌دهد در شبکه‌های اجتماعی با توجه به حضور گسترده و فعال رسانه‌ها  در شناساندن ویژگی‌ها، حقوق و سبک زندگی این جامعه به عموم مردم ذهنیت مردم نسبت به جامعه دگرباش تغییرات مثبتی داشته است.
2. مسئله مهم حل نشده  جامعه دگرباش، دسترسی به خدمات بهداشتی و سلامتی به‌ویژه دسترسی به امکانات سلامت روان است.  دسترسی به امکانات بهداشتی و مراکز درمانی مخصوص با مشکلات مربوط به جامعه دگرباش همواره با دردسرهایی روبرو بوده است. جامعه دگرباش نیاز به امکانات درمانی مخصوص دارد ولی پزشکان و روانشناسان و روانپزشکان برای جامعه همواره در اقلیت هستند. جامعه بین‌‌المللی در تلاش برای فراهم آوردن امکانات بهداشتی برای جامعه دگرباش سرویس‌های آنلاینی را راه اندازی کرده است که  نیاز به سرمایه گذاری بیشتر و گسترش امکانات خود را دارند.
3. امنیت دیجیتال برای جامعه دگرباش یکی از مسائل مهم دیگر است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. نبود وجود شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های دوست‌یابی فارسی‌زبان و امن یک بحث چالش برانگیز در این حوزه است. اسمال مدیا تلاش کرده است تا تهدیدهای موجود در فضای دیجیتال برای دگرباشان ایرانی و فارسی‌زبان را شناسایی کرده و با شرکت‌های مختلف در جهت تأمین امنیت دیجیتال جامعه دگرباش همکاری کند. موضوع مهم این است که افراد از وجود تهدیدهای موجود در فضای آنلاین برای خود آگاه باشند و در صورت بروز مشکل از راهکارهای موجود هم اطلاع داشته باشند. در مقاله  دیگری به تهدیدهای موجود در اپلیکیشن های دوست‌یابی و راه حل های موجود برای کاهش این خطرها پرداخته ایم.

بر طبق یافته‌های پژوهش شکستن سکوت نکات امنیتی ساده ای وجود دارند که افراد هنگام استفاده از اپلیکیشن های دوست‌یابی آنها را نادیده می‌گیرند و در عمل امنیت خود را به خطر می اندازند. مثلا هویت آنها از روی عکس پروفایل شان و اطلاعات دقیقی که از خودشان در بیوگرافی نوشته اند و یا به دیگر کاربران توضیح داده اند  قابل شناسایی است. هنوز هم عده بسیار زیادی روی گوشی خود پسورد ندارند و یا از ورود دو مرحله‌ای به حساب‌های خود استفاده نمی کنند، اطلاعات و عکس‌های روی گوشی خود را رمزگذاری نمی‌کنند و یا از وی پی ان مناسب برای سیر آنلاین هستند استفاده نمی‌کنند. بسیاری آنتی ویروس به روز روی گوشی و کامپیوتر خود ندارند و در مکان‌های عمومی به شبکه‌های وای فای عمومی متصل میشوند.

گاهی کاربرها  برای چت‌های گروهی عضو کانال‌های تلگرامی مربوط به دگرباشان می‌شوند و یا  صفحات اینستاگرامی آنها را دنبال می کنند.

اگر نکات امنیتی را  برای حفظ حریم خصوصی خود رعایت نکرده باشید و از تلگرام برای چت های گروهی استفاده می‌کنید در نظر داشته باشید که اگر یکی از ادمین های گروه ردیابی و دستگیر شود و یا صفحه اینستاگرام هک شود اطلاعات و شماره تلفن های کاربرانی که به عضویت آن گروه‌ها و صفحات  در آمده بود نیز به راحتی قابل شناسایی و پیگیری خواهند بود. بنابراین گاهی مهاجرت ازاین پیج ها و از بین بردن تمامی اطلاعات و ساختن پیج جدید کمک می‌کند که کمتر قابل شناسایی باشید، هرچند این به معنای از دست دادن ارتباطات جدید شما باشد.

به نظر می رسد افراد در برقراری ارتباط  برای قرار ملاقات یا رابطه جنسی با کاربرانی که از این گروه‌ها وصفحات شناخته اند به اندازه کافی احتیاط نمی کنند و همین  مسئله ممکن است آنها را به راحتی در تله افراد حکومتی و یا بدخواهان بیندازد. شاید لازم باشد برای مدتی کاربران را از روی کامنت ها و لایک ها و مکالمه‌هاشن با دیگران  در نظر داشته باشید تا بتوانید اندکی طرز فکرشان را حدس بزنید و سپس اقدام به برقراری ارتباط نمایید، هرچند همیشه احتمال این وجود دارد که افراد تظاهر کنند و طرز فکر دگرباش‌ستیز خود را پنهان نمایند.

اسمال مدیا از جمله سازمان‌هایی است که با کسانی که برای حمایت از حقوق شهروندی دگرباشان در ایران و فراهم آوردن امکانات امن برای آنها فعالیت می‌کنند همکاری می کند تا به سهم خود سلامت روان، سلامت اجتماعی،  امنیت دیجیتال و در نهایت آزادی را به عنوان حقوق شهروندی برای آنها به ارمغان بیاورد.